دانشمندان تحقیقاتی در خصوص تاثیر تابش مستقیم نور خورشید بر سیستم های مختلف بدن انجام داده، زیرا بیشتر مردم زمان زیادی را در محیط بیرون به دور از صفحه نمایش کامپیوتر و تلویزیون صرف می کنند.
-
اختلال مضر فصلی
علاقه برای حمایت از نور خورشید با شرایطی به نام اختلال مضر فصلی (Seasonal Affective Disorder) یا “SAD” ظاهر شده است. اصطلاح بلوز زمستانی که توسط دکتر نرمال روزنتهال (Normal Rosenthal) در دانشگاه جروج تاون نامگذاری شده است، به این معنی است که زمستان یا احساس غم و اندوه و نا امیدی زمانی رخ می هد که به دلیل شرایط جوی مردم مجبور می شوند کمتر در محیط بیرون باشند، که در واقع نتیجه کمتر قرار گرفتن در معرض نور طبیعی می باشد. تصور بعضی از مردم این است که شیوه زندگی مدرن، که باعث می شود زمان زیادی در زیر نور مصنوعی باشیم به نوعی به معنی اختلال ذکر شده می باشد.
دکتر روزنتهال طی تحقیقاتی که انجام داده است دریافته که تنها چند دقیقه قرار گرفتن در معرض نور طبیعی خورشید باعث بهتر شدن خلق و خو و انرژی در طول روز می شود.
-
تاثیر نور خورشید بر راندمان کاری
مطالعات بر روی کارکنان مشاغل مختلف نیز نشان داده که اگر در معرض نور آفتاب قرارگیرند، اخلاق بهتر و راندامان کاری بیشتری خواهند داشت. خوابیدن در طول روز و بیداری در طول شب، تحت نور مصنوعی، می تواند متابولیسم بدن را مختل کند. این امر می تواند تقریبا تاثیراتی دومینو وار بر همه چیز داشته باشد: چطور انرژی را از غذا می شکافیم، سیستم ایمنی بدن ما چقدر قوی است و بسیاری از مواد شیمیایی مغز و سایر مواد تشکیل دهنده ای که باعث خلق، وزن، انرژی و بیشتر می شوند. به عنوان مثال، افرادی که به طور پیوسته شبانه کار می کنند، نسبت به افرادی که کار روزانه دارند به مراقبت بیشتری احتیاج دارند.
-
ملاتونین؛ هورمون های وابسته به نور
شواهد قابل توجهی نیز وجود دارد که نشان می دهد افرادی که در شب کار می کنند و در معرض نور روز قرار نمی گیرند ممکن است کمتر ملاتونین تولید کنند (هورمون هایی که به نور وابسته اند) به طور معمول، افراد ملاتونین را هنگام شب ترشح میکنند، زیرا بدن آماده خواب می شود. همانطور که خورشید بیشتر در صبح شروع به تابیدن میکند سطح این هورمون در بدن کاهش میابد. در ماه های زمستان زمانی که روزها کوتاهتر میشوند، ممکن است سطح ملاتونین در اوایل یا بعد از ظهر تقریبا کاهش یابد، که منجر به برخی از تغییرات خلقی مرتبط با SAD شود. مطالعات در کارمندان نشان داده که ترشح مقدار کم هورمون ملاتونین که جهت ترمیم سلولهای DNA مورد استفاده قرار می گیرد، ممکن است منجر به تولید سلول های جهش یافته ای شود که می توانند سرطان را تحریک کنند.
-
تولید سلول های بنیادی
برخی مطالعات نیز نشان می دهد که چرخه نور می تواند تولید سلول های بنیادی خون را از مغز استخوان تنظیم کند. تحقیقات بیشتری در اینجا مورد نیاز است، اما این می تواند برای زمانبندی پیوند مغز استخوان برای بیماران سرطانی مهم باشد و پیوند در زمان مناسب چرخه نور ممکن است شانس استفاده از سلول های کافی از اهدا کنندگان را بهبود بخشد.
یک حالت دیگر نیز وجود دارد، پیوند زدن سلولهای مغز استخوان با استفاده از اشعه UV. دانشمندان در درمان پیوند پوست موشها متوجه شدند که سلول های پیوند شده با نورUV، گروهی از سلول ها را که اکثرا مسئول ایجاد واکنش هایی که باعث قبول نکردن سلول های جدید هستند را حذف کردند.
-
نور درمانی، باعث افزایش سطح سروتونین می شود
با این حال قوی ترین نقش نور خورشید در سلامت، تاثیر آن بر خلق و خو است. مطالعاتی بر روی مواد شیمیایی مغز که به طور مستقیم با خلق و خوی ارتباط دارند (سروتونین)، نشان می دهند: سطوح بالاتر سروتونین با خلق و خوی بهتر و احساس رضایت و آرامش ارتباط دارد و سطوح پایین تر به افسردگی و اضطراب مرتبط است. (بسیاری از داروهای ضد افسردگی با افزایش سطح سروتونین در میان نورونهای مغزی کار میکنند.)
یک مطالعه استرالیایی در خصوص واکنشهای شیمیایی مغز نشان میدهد افرادی که بیشتر در معرض نور خورشید قرار میگیرند سطح بالاتری از سروتونین نسبت به افرادی که کمتر در زیر نور قرار میگیرند دارند. این اثر بدون توجه به چگونگی سرد بودن یا گرم بودن هوا، باقی ماند. سایر مطالعات کالبد شکافی نشان داد فارغ از عوامل روانپزشکی، در تابستان، زمانی که روزها بیشتر طول می کشد،سطح سروتونین در مقایسه با زمستان زمانی که نور خورشید کمتر است، بالاتر میباشد.
تحقیقات جالب دیگر در خصوص افرادی است، که از تختخواب های برنزه (سولار) استفاده می کنند، در واقع استفاده از نور ماوراء بنفش ممکن است احساسات ناخوشایندی ایجاد کند. همچنین شواهدی وجود دارد که نور UV می تواند ملانوسیت ها را تحریک کند (سلول هایی که رنگ تیره را در پوست تولید می کنند) که برای آزاد کردن اندورفین ها، یک ماده شیمیایی، خوب است.
-
درمان افسردگی با قرار گرفتن در معرض نور طبیعی
به این ترتیب، نور خورشید، درمان خوبی برای افراد مبتلا به افسردگی و دارای سطح پایین سروتونین خواهد بود. استفاده از نور خورشید برای برخی از افراد مبتلا به SAD جواب داده و بهبودی قابل توجهی در آنها مشاهده گرده است، اما این که آیا نور می تواند به افرادی که افسردگی غیر فصلی دارند کمک کند یا نه، خیلی واضح نیست و هنوز کاملا مشخص نشده است. به نظر می رسد افرادی که از SAD رنج می برند، میزان اندکی از سطح سروتونین داشته اند، مانند افراد مبتلا به افسردگی. علاوه بر این، میزان خودکشی، زمانی که روزها کوتاهتر میشوند، بیشتر است.
با اینکه نور درمانی می تواند افراد مبتلا به SAD را در چند روز بهبود بخشد، همین نور ممکن است چند هفته طول بکشد تا افسردگی غیر فصلی را درمان کند.
پزشکان هنوز نمی توانند درمان نور خورشید را تجویز کنند. اما اگر بعد از کار، احساس خستگی میکنید حتما برای چند دقیقه خارج از محیط کار و منزلتان در معرض نور خورشید قرار بگیرید.